Leninismo e revisionismo nas cuestións fundamentais da teoría e práctica do socialismo (Ditadura do proletariado, a súa forma de organización e entidade económica).

V.A.Tiulkin,
Primeiro Secretario de Partido Comunista Obreiro de Rusia - Partido Revolucionario dos Comunistas
M.V.Popov,
Doutor en Ciencias Filosóficas, Profesor, Presidente do Fondo da Academia Obreira 
-Representantes da revista “A Unión Soviética” do PCOR-PRC-


En 2009, o Fondo da Academia Obreira, que coadxuva a educación dos obreiros de Rusia, editou a colección “O principal no leninismo” que concentrou en si as teses fundamentais que caracterizan as actitudes teóricas leninianas sobre o enfoque clasista ao estudo dos fenómenos sociais e a ditadura do proletariado1. O coñecemento do seu contido axuda a comprender a deserción e o renegadismo de liderado do PCUS. Xa no XXII Congreso (1961) ocupou a posición revisionista nas cuestións fundamentais de marxismo-leninismo, fixouna no Programa do PCUS, co que predeterminou en moito a descomposición conseguinte do Partido e a destrución da URSS. Isto demóstrase neste artigo. Os autores trataron de prestar a maior atención ao feito de que a maioría das elucubracións, subterfuxios e argumentos “modernos” dos oportunistas e renegados dos nosos días, xa foran contestados por Lenin no período da súa loita contra os oportunistas e distorsionadores do marxismo na época da Segunda Internacional e o establecemento do Poder Soviético en Rusia.


O carácter clasista do Estado.

Que calquera Estado ten carácter clasista é o abecé do marxismo; pódese afirmar que Lenin nunca deixaba de atraer a atención sobre este asunto.

No artigo “Unha posición pequenoburguesa ante o problema da ruína” V.I. Lenin escribe: “Ante o problema do Estado, distinguir en primeiro termo a que clase serve “o Estado”, cal é a clase cuxos intereses defende2. E no libro “O Estado e a revolución” sublíñase que “segundo Marx, o Estado é un órgano da dominación de clase3.Na obra “A catástrofe que nos ameaza e como combatela” V.I. Lenin suscita a cuestión: “E que é o Estado?” e contesta: “É a organización da clase dominante4. Esta mesma idea é explicada por Lenin no artigo “Sosteranse os bolxeviques no poder?”: “O Estado, amábeis señores, é un concepto de clase. O Estado é un órgano ou unha máquina de violencia dunha clase sobre outra5. No Informe presentado ao II Congreso dos Sindicatos de toda Rusia, 20 de xaneiro de 1919, V.I. Lenin subliña de modo aínda máis categórico: “Non hai nin pode haber máis que unha alternativa: ou ditadura da burguesía encuberta con asembleas constituíntes, con sistemas electorais de todo tipo, democracia e demais enganos burgueses que se empregan para cegar a bobos e dos que só poden facer gala hoxe quen renegou por completo e en todo do marxismo e do socialismo; ou ditadura do proletariado”.6 Por esta razón e con maior lóxica, no Programa do PC(b)R preparado por Lenin foi escrito taxantemente: “En oposición á democracia burguesa, que ocultaba o carácter clasista do seu Estado, o Poder soviético recoñece abertamente a inevitabilidade do carácter clasista de calquera Estado mentres non teña desaparecido de todo a división da sociedade en clases e, á vez, todo poder estatal»7. No folleto «Carta aos obreiros e campesiños con motivo da vitoria sobre Kolchak» V.I. Lenin subliña con maior decisión o carácter clasista do Estado: «Ou a ditadura (é dicir, o poder férreo) dos terratenentes e dos capitalistas, ou a ditadura da clase obreira.
Non hai termo medio. Co termo medio soñan en balde os señoritos, os intelectualillos, os suxeitos que estudaron mal en malos libros. En ningures do mundo hai termo medio nin pode habelo. Ou a ditadura da burguesía (disfrazada con pomposas frases dos eseristas e menxeviques sobre o goberno do pobo, a Asemblea Constituínte, as liberdades, etc.), ou a ditadura do proletariado. O que non o teña aprendido na historia de todo o século XIX é un idiota incurábel»8.

A esencia do Estado socialista.

No Discurso de resumo da discusión do Informe presentado polo Consello de Comisarios do Pobo (25 de xaneiro 1918) no III Congreso dos Soviets de Deputados Obreiros, Soldados e Campesiños V.I. Lenin dixo: «A democracia é unha forma do Estado burgués defendida por todos os traidores ao verdadeiro socialismo, quen figuran hoxe á fronte do socialismo oficial e afirman que a democracia está en contradición coa ditadura do proletariado. Mentres a revolución non pasou o marco do réxime burgués, fomos partidarios da democracia; pero en canto vimos os primeiros escintileos de socialismo en todo o curso da revolución, ocupamos posicións que defenden firme e resoltamente a ditadura do proletariado»9. No folleto «Éxitos e dificultades do Poder soviético» V.I. Lenin ridiculizou a aqueles seudo-comunistas que negaron a ditadura do proletariado. Escribiu: “Naturalmente, non estamos en contra da violencia; rímonos de quen se opón á ditadura do proletariado e dicimos que son xente necia, incapaz de comprender que debe haber ditadura do proletariado ou ditadura da burguesía. Quen diga o contrario, ou é un idiota ou é tan ignorante en política que sería vergonza, non digo xa deixarlle subir a unha tribuna, senón permitirlle que entre nunha asemblea.10 Esta mesma idea defendeuna Lenin no “Informe sobre a situación interior e exterior da República Soviética” na Reunión Plenaria e Extraordinaria do Soviet de Moscú de Deputados Obreiros e do Exército Vermello, 3 de abril de 1919: “ou a ditadura da burguesía ou o poder e a ditadura completa da clase obreira; en parte algunha puido dar nin deu nada ningún termo medio11. Na obra “Achega da ditadura do proletariado” V.I. Lenin escribiu o seguinte:

A razón principal pola cal os “socialistas” non comprenden a ditadura do proletariado é que non levan ata a súa conclusión lóxica a idea da loita de clases” (cf. Marx 1852).

A ditadura do proletariado é a continuación da loita de clase do proletariado, baixo novas formas. Iso é o esencial, e iso é o que non comprenden.

O proletariado, como clase aparte, é o único que prosegue a súa loita de clase.

2. O Estado soamente = instrumento do proletariado na súa loita de clase. Un tipo especial de garrote.”12.

No “Discurso no Congreso dos Obreiros de Transporte de toda Rusia” (27 de marzo de 1921), V.I. Lenin explicou outra vez que a cuestión suscitouse “un ou outro”: “Aquela clase que tomou nas súas mans o dominio político, tomouno dándose conta de que o toma a soas. Isto contense no concepto da ditadura do proletariado. Este concepto só ten sentido cando unha clase sabe que toma nas súas mans o poder político a soas, e non se engana a si mesma nin aos demais coa palabreiría sobre un Poder “de todo o pobo, de elección universal, santificado por todo o pobo”. Todos coñecedes perfectamente que son moitos, e máis que moitos, os afeccionados da palabreiría deste tipo, pero, en calquera caso, non nas filas do proletariado, porque os proletarios tomaron xa a conciencia e escribiron na Constitución, nas leis fundamentais da República, que se trata da ditadura do proletariado.”13. No folleto “Sobre o imposto en especies” V.I. Lenin subliñou de modo moi sinxelo e conciso: “O socialismo é impensábel tamén sen o dominio político do proletariado no Estado14.

O concepto, as tarefas e os límites históricos da ditadura do proletariado.

No artigo “Os asustados pola creba do vello e os que loitan polo trunfo do novo” V.I. Lenin sinala que “a ditadura presupón e significa un estado da guerra latente, un estado de medidas militares contra os inimigos do poder proletario15. Ao mesmo tempo, no artigo “Un saúdo aos obreiros húngaros” subliña: “Pero a esencia da ditadura do proletariado non reside só na violencia, nin principalmente na violencia. A súa esencia fundamental reside na organización e disciplina do destacamento avanzado dos traballadores, da súa vangarda, do seu único dirixente: o proletariado. O seu obxectivo é crear o socialismo, suprimir a división da sociedade en clases, converter a todos os membros da sociedade en traballadores, quitar o terreo a toda a explotación do home polo home16. V.I. Lenin esclarece: “A abolición das clases é obra dunha longa, difícil e tenaz loita de clases que non desaparece (como o imaxinan os vulgares personaxes do vello socialismo e da vella socialdemocracia) despois do derrocamento do poder do capital, logo da destrución do Estado burgués, após da implantación da ditadura do proletariado, senón que se limita a cambiar de forma, facéndose en moitos aspectos máis encarnizada aínda”17. No folleto “Unha gran iniciativa” V.I. Lenin dá a seguinte definición da ditadura do proletariado:

A ditadura do proletariado, se traducimos esta expresión latina, científica, histórico-filosófica, a unha linguaxe máis sinxela, significa o seguinte:

Só unha clase determinada –os obreiros urbanos e, en xeral, os obreiros fabrís, os obreiros industriais– está en condicións de dirixir a toda a masa de traballadores e explotados na súa loita por derrocar o xugo do capital, no proceso mesmo do seu derrocamento, na loita por manter e consolidar o triunfo, na creación do novo réxime social, do réxime socialista, en toda a loita pola supresión completa das clases. (Fagamos notar, entre parénteses, que a diferenza científica entre o socialismo e o comunismo consiste unicamente en que o primeiro termo designa a primeira fase da sociedade nova que brota do capitalismo, mentres que o segundo termo designa unha fase superior e máis avanzada de devandita sociedade).

O erro da Internacional amarela, “de Berna” consiste en que os seus líderes recoñecen só de palabra a loita de clases e o papel dirixente do proletariado, temendo levar as súas ideas ata o fin, temendo precisamente a inevitábel dedución que tan singular horror causa á burguesía e que esta non pode admitir de ningún xeito. Teñen medo de recoñecer que a ditadura do proletariado é tamén un período de loita de clases, a cal é inevitábel mentres as clases non sexan suprimidas, e reviste diversas formas, sendo particularmente violenta e específica durante o primeiro período logo de derrocado o capital. Unha vez conquistado o poder político, o proletariado non cella na súa loita de clase, senón que a continúa ata que as clases sexan suprimidas, pero, naturalmente, noutras condicións, baixo outra forma e con outros medios.

Que quere dicir “supresión das clases”?Todos os que se chaman socialistas recoñecen este obxectivo final do socialismo, pero non todos, nin moito menos, reflexionan sobre o alcance de devanditas palabras. As clases son grandes grupos de homes que se diferencian entre si polo lugar que ocupan no sistema de produción social historicamente determinado, polas relacións en que se atopan con respecto aos medios de produción (relacións que na súa maior parte as leis referendan e formalizan), polo papel que desempeñan na organización social do traballo, e, conseguintemente, polo modo de percibir e a proporción en que perciben a parte de riqueza social de que dispoñen. As clases son grupos humanos, un dos cales pode apropiarse o traballo do outro por ocupar postos diferentes nun réxime determinado de economía social.

É evidente que, para suprimir por completo as clases, non abonda con derrocar aos explotadores, aos terratenentes e capitalistas, non abonda con suprimir a súa propiedade, senón que é imprescindíbel tamén suprimir toda propiedade privada sobre os medios de produción; é necesario suprimir a diferenza existente entre a cidade e o campo, así como entre os traballadores manuais e intelectuais. Esta obra esixe moito tempo18.

No artigo “Economía e política na época da ditadura do proletariado” V.I. Lenin segue determinando os límites da ditadura do proletariado e subliña a súa vixencia no transcorrer de toda a fase do socialismo:

O socialismo é a abolición das clases. A ditadura do proletariado fixo neste sentido todo o que estaba ao seu alcance. Pero non se poden abolir de vez as clases.

E as clases quedaron e quedarán durante a época da ditadura do proletariado. A ditadura deixará de ser necesaria cando desaparezan as clases. E sen a ditadura do proletariado as clases non desaparecerán.

As clases quedaron, pero cada unha delas modificouse na época da ditadura do proletariado; variaron igualmente as relacións entre elas. A loita de clases non desaparece baixo a ditadura do proletariado, o que fai é adoptar outras formas19.

Cabe subliñar que V.I. Lenin especialmente enumera estas formas no seu libro “A enfermidade infantil do “esquerdismo” no comunismo” para os comunistas de todos os países e de todos os tempos por vir: “A ditadura do proletariado é unha loita tenaz, cruenta e incruenta, violenta e pacífica, militar e económica, pedagóxica e administrativa, contra as forzas e as tradicións da vella sociedade20. No socialismo, líbrase a máis aguda loita de clase contra as forzas e tradicións da sociedade capitalista, ante todo, contra o espírito pequenoburgués e as súas manifestacións entre os representantes das clases e estratos da sociedade socialista, ou sexa, coas intencións pequenoburguesas a dar á sociedade o menos e o peor, e cobrar dela o máis e o mellor. Esta loita líbrase dentro da mesma clase obreira, do mesmo Partido, e practicamente na conciencia de cada individuo.

Ata que momento se manterá a ditadura do proletariado? Nas “Teses do Informe sobre a táctica do Partido Comunista de Rusia no III Congreso da Internacional Comunista” V.I. Lenin responde a esta pregunta así: “A ditadura do proletariado non significa o cese da loita de clases, senón a súa continuación nunha forma nova e coas novas armas. Mentres subsistan as clases, mentres a burguesía derribada nun país duplique os seus ataques contra o socialismo no terreo internacional, seguirá sendo indispensábel esta ditadura21. E porque, como se subliña no “Informe sobre a táctica do PC de Rusia” no III Congreso da Internacional Comunista 5 de xullo de 1921, “a misión do socialismo consiste en suprimir as clases22, o período da ditadura do proletariado abarca a toda a primeira fase do comunismo, ou sexa, todo o período do socialismo.

A forma de organización da ditadura do proletariado.

A esencia de calquera Estado é a ditadura da clase dominante. Con todo, só raras veces esta ditadura asómase de modo inmediato na superficie da vida política. Con todos os repregues e desviacións temporais, cada tipo de ditadura ten unha forma determinada da súa manifestación na forma de organización adecuada á ditadura da clase dada e non outra, que corresponde a ela e asegura o seu mantemento de mellor modo. A forma de organización inmanente, é dicir, a internamente propia, á ditadura burguesa é a democracia parlamentaria coas eleccións polas circunscricións territoriais. A forma de organización da ditadura do proletariado é o Poder soviético elixido polas fábricas e talleres.

Na obra “Tese e Informe sobre a democracia burguesa e a ditadura do proletariado” no I Congreso da Internacional Comunista (4 de marzo de 1919),. V.I. Lenin escribiu: “A vella democracia, é dicir, a democracia burguesa, e o parlamentarismo estaban organizados de maneira que fosen precisamente as masas traballadoras as que se visen máis afastadas que ninguén do mecanismo de goberno. O Poder soviético, é dicir, a ditadura do proletariado, está, pola contra, organizado de maneira que aproxima as masas traballadoras ao mecanismo de goberno. O mesmo fin perseguen a unión do poder lexislativo e o executivo na organización soviética do Estado e a substitución das circunscricións electorais territoriais polas unidades de produción, como son as fábricas23.

No folleto de Lenin “Carta aos obreiros e campesiños con motivo da vitoria sobre Kolchak” dise: “o Poder soviético: velaquí o que de feito significa a “ditadura da clase obreira24. No artigo “As tarefas inmediatas do Poder soviético” queda subliñado inequivocamente: “o Poder soviético non é outra cousa que a forma de organización da ditadura do proletariado25.

A análise das formas da organización da ditadura da burguesía, na súa modificación máis sostíbel que é a democracia burguesa, e da ditadura do proletariado na forma dos Soviets, demostra que a sostibilidade e funcionamento de cada unha son asegurados polos fundamentos obxectivos sobre os cales se constrúen, pola formación do poder.

Na súa formación, a democracia parlamentaria como unha forma da ditadura da burguesía apóiase sobre o recurso financeiro dos capitalistas, sobre o instituto da propiedade privada capitalista. Utiliza tamén a ideoloxía burguesa que é a dominante na sociedade, porque o ser social determina a conciencia social.

A democracia proletaria apóiase sobre a organización obxectiva da clase obreira no proceso do traballo nas fábricas e os talleres, que se converten nas circunscricións electorais dos Soviets. Non se trata da denominación, senón de certa forma da organización do poder, a forma característica do Poder dos Soviets que asegura a ditadura da clase obreira.

O abandono da forma de organización da ditadura do proletariado é o perigo para a súa existencia.

Os Soviets xurdiron en Ivánovo-Voznesensk en 1905, como os órganos da loita folguística e os órganos da autoxestión dos traballadores, que se formaban polas fábricas e os talleres, polos colectivos laborais. Os Soviets que rexurdiron en toda Rusia en 1917, elixíanse polas fábricas e os talleres. A elección dos deputados polas fábricas e os talleres garantindo a posibilidade do control sobre a actividade dos deputados e a factibilidade práctica da súa revogación e substitución segundo a vontade dos colectivos obreiros, é o principio constituínte dos Soviets, o que foi fixado no Programa leniniano do PC (b) R adoptado polo VIII Congreso do Partido:

O Estado soviético achega tamén o aparello estatal ás masas facendo que a circunscrición electoral e a célula fundamental do Estado non sexan o distrito territorial, senón a unidade de produción (a fábrica ou o taller)26.

En contra desta cláusula programática, coa adopción en 1936 da nova Constitución, supostamente a máis “democrática”, tivo lugar o tránsito ao sistema das eleccións polas circunscricións territoriais, característico para a democracia burguesa, que aparta os órganos do poder respecto dos colectivos obreiros e fai practicamente imposíbel a revogación dos deputados apartados do pobo. Por isto, débese recoñecer que eran erróneos os pronunciamentos de Stalin daquel período sobre a da suposta ampliación da democracia coa adopción da Constitución de 1936. Será máis xusto dicir que, de facto, se fixo un paso cara ao tránsito da democracia soviética proletaria á democracia parlamentaria burguesa, que presupón a igualdade formal e ignora a desigualdade existente. Tampouco puido acontecer algunha ampliación real da democracia coa propagación momentánea e formal de dereito de voto aos representantes das ex clases explotadoras. Coa súa saída paulatina da escena histórica, sobre a base da superación de toda explotación, a democracia soviética chegaba paulatinamente, e de modo natural, á votación universal como a democracia para os traballadores. Á súa vez, o abandono do principio característico dos Soviets, ou sexa, da elección dos deputados polos colectivos obreiros nas fábricas e os talleres, e a transición ás eleccións polas circunscricións territoriais, era igual ao repregue dos Soviets cara ao parlamentarismo e, consecuentemente, ao debilitamento do democratismo efectivo.

É interesante recordar que Lenin, durante a elaboración do Segundo Programa do PC(b)R, tomou en conta a posibilidade de repregue da forma dos Soviets como un resultado do repregue na loita xeral, resultante da presión das circunstancias e forzas adversarias, pero nunca como un movemento cara ao desenvolvemento da democracia dos traballadores, a proletaria ou obreira.

Na Resolución sobre o cambio de nome do Partido e a modificación do seu Programa do VII Congreso do PC(b) de R, Lenin escribiu: “...A modificación da parte política do noso programa ha de consistir nunha definición o máis exacta e circunstanciada posíbel do novo tipo de Estado, da República dos Soviets, como unha forma da ditadura do proletariado e como continuación das conquistas da revolución obreira internacional que iniciou a Comuna de París. O programa debe indicar que o noso Partido non renunciará tampouco ao aproveitamento do parlamentarismo burgués se o curso da loita nos fai retroceder durante certo tempo a esta etapa histórica, pasada agora pola nosa revolución. Pero, en todo caso e calquera que sexan as circunstancias, o Partido loitará pola República Soviética como tipo do Estado superior polo seu carácter democrático, e como forma da ditadura do proletariado, do derrocamento do xugo dos explotadores e do esmagamento da súa resistencia” (acentuado polos autores).27

Isto parece máis claro que a auga. Con todo, movéronse cara á democracia burguesa, cara ao parlamentarismo. A partir daquel tempo, por ser liquidada a posibilidade práctica da revogación dos deputados que non reafirmasen a confianza dos electores organizados nos colectivos obreiros, comezou o proceso do contaxio máis e máis intensivo da máquina estatal polo burocratismo e arribismo, o seu lixamento polos burócratas e arribistas que poñían os seus intereses persoais por enriba dos sociais, o proceso da maduración duns Jruschevs e Gorbachevs no seo do sistema partidista-estatal. Dos Soviets quedaban os títulos, pero a súa esencia pasou a erosionarse. A ditadura do proletariado, privada da súa forma internamente propia de organización, foi posta na condición de ameazada. Agora, o carácter proletario dos órganos do poder que seguían chamándose dos Soviets era asegurado só polos elementos mantidos da vinculación coa súa clase: mediante a postulación dos candidatos polos colectivos obreiros, mediante os seus informes periódicos ante os traballadores, mediante a regulación do seu composto social polos órganos partidistas, así como pola inercia do carácter proletario do mesmo Partido. Con todo, xa con Stalin, quen ante o féretro de Lenin xurara a fortalecer a ditadura do proletariado e loitou por isto durante toda a súa vida, no Comité Central comezou a acumularse a maioría antiobreira, co oportunismo que ía crecendo ao revisionismo, tendente a cambiar a natureza clasista do Estado despois do falecemento de Stalin.

A renuncia á ditadura do proletariado é a renuncia ao marxismo.

No XX Congreso do PCUS emprendeuse algo como a preparación de artillería para a ofensiva frontal contra o fundamental no marxismo. Polos esforzos de grupo revisionista jruschevista, púxose en cuestión, na forma calumniosa, o positivo que se fixo polo liderado staliniano, e fíxose unha demanda á revisión das teses craves do marxismo sobre a loita de clases e a ditadura do proletariado. Con todo, o Programa leniniano do PC(b)R seguía sendo vixente. Por isto, os jruschevistas dispuxéronse a substituílo con aquilo do cal sería subtraído o que constitúe a mesma esencia do marxismo-leninismo. No Informe do Primeiro Secretario do PCUS N.S. Jruschev no ХХII Congreso do PCUS “Sobre o Programa do Partido Comunista da Unión Soviética” postulouse a tese sobre a vitoria definitiva do socialismo na URSS,28 sendo esta tese desanimadora e desmobilizadora para os comunistas, a clase obreira e todos os traballadores. Afirmábase que a loita de clases fose restrinxida co período de transición ao socialismo29. En todo o Informe, o socialismo non era entendido como unha fase do comunismo senón como o non comunismo –de feito, como unha formación específica. De modo correspondente, en lugar da tarefa propia ao socialismo, a abolición completa das clases na primeira fase da sociedade sen clases, só se suscitaba a tarefa da construción da sociedade sen clases e, con isto, tamén a tarefa puramente revisionista e antimarxista: “Do Estado da ditadura do proletariado, ao Estado de todo o pobo”30. Afirmábase que supostamente “a clase obreira da Unión Soviética, por iniciativa propia, partindo das tarefas da construción de comunismo, transformou o Estado da súa ditadura ao Estado de todo o pobo… Por primeira vez, no noso país formouse o Estado que non é a ditadura dunha soa clase… a ditadura do proletariado deixou de ser necesaria31. Igualmente, o Partido era proclamado de ser o Partido de todo o pobo e non o Partido da clase obreira, en contra do concepto leniniano do Partido político como a vangarda da clase.

Estas ideas revisionistas non atoparan a resistencia no Congreso, sendo aprobado unanimemente o Programa revisionista, antileninista e antimarxista. Nel afirmábase que supostamente “a ditadura do proletariado cumpriu a súa misión histórica, e desde o punto de vista das tarefas do desenvolvemento interno, deixou de ser necesaria na URSS. O Estado que xurdira como o Estado da ditadura do proletariado, na nova etapa actual converteuse no Estado de todo o pobo… O Partido parte de que a ditadura da clase obreira deixa de ser necesaria antes de que o Estado desaparécese como tal32.

Para avaliar esta posición de xeito máis pleno, recorramos novamente a Lenin. No seu libro “O Estado e a revolución” V.I. Lenin subliñou o carácter clasista de calquera Estado, a condición de que se manteña como tal, e a necesidade para a vitoria da revolución proletaria de que sexa destruída a vella máquina estatal e creado o novo aparello estatal que sexa capaz de resolver as tarefas da ditadura proletaria. Elaborou varias condicións que habería que cumprir para que o Estado non se convertese do instrumento da clase obreira e medio para asegurar a súa dominación política, nunha forza dominante sobre esta mesma clase.

No mesmo libro, así como no caderno “Marxismo sobre o Estado”, V.I. Lenin promoveu, de modo ben definido, a idea que o Estado desaparece como tal só coa abolición completa das clases; e ata que se manteñan as clases, mantense tamén o Estado como o órgano da clase politicamente dominante. Cita e desenvolve a idea de Engels: “Cando o Estado se converte, finalmente, en representante efectivo de toda a sociedade, será por si mesmo superfluo33. Así, como se contesta a todos os dubitativos, tambaleantes e indecisos, V.I. Lenin subliñou: «Unicamente é marxista quen fai extensivo o recoñecemento da loita de clases ao recoñecemento da ditadura do proletariado. Niso estriba a máis profunda diferenza entre un marxista e un pequeno (ou un gran) burgués adocenado. Nesta pedra de toque é na que debe contrastarse a comprensión e o recoñecemento verdadeiros do marxismo”.34 Na obra “Sobre o Estado” (conferencia na Universidade Sverdlov -11 de xuño de 1919) V.I.Lenin sinala que o Estado capitalista é o que “declara como consigna súa a liberdade de todo o pobo e di que expresa a vontade de todo o pobo, negando ser un Estado de clase35.

Ao desorientar e de feito enganar ao Partido e ao pobo sobre a cuestión da ditadura do proletariado, sen a cal é imposíbel o desenvolvemento do socialismo ao comunismo pleno, o grupo revisionista jruschevista substituíu tamén os obxectivos do movemento da produción e da sociedade. Cómpre deternos nisto especialmente.

O obxectivo da produción socialista.

A esencia da historia, o progreso da sociedade consta no movemento cara ao pleno benestar e o desenvolvemento libre multifacético de   todos os membros da sociedade.

No comunismo primitivo-comunal esta esencia, polo baixo desenvolvemento das forzas produtivas, manifestábase de modo moi limitado, como a satisfacción das necesidades máis urxentes dos membros da sociedade, partindo dos recursos obtidos e da xerarquía tribal.

No escravismo, aos escravos non os consideraban como seres humanos, e a produción se desenvolvía co obxectivo de asegurar o benestar e o desenvolvemento multifacético dos membros da clase dominante, ou sexa, os escravistas.

No feudalismo, tivo lugar de modo prioritario a elevación do benestar e o desenvolvemento multifacético da clase dos feudais, e os campesiños e artesáns restrinxíanse coa satisfacción bastante escueta das súas necesidades.

No capitalismo, o obxectivo da produción é a produción da plusvalía, das ganancias, o que leva ao crecemento do benestar e ao desenvolvemento multifacético dos capitalistas e restrinxe o consumo dos obreiros coa satisfacción das súas necesidades só naquela medida que abasteza a reprodución da súa forza de traballo indispensábel para que se continúe o proceso do autocrecemento do capital.

Como escribiu Lenin nos “Materiais para a elaboración do Programa do POSDR”, no capitalismo “o xigantesco desenvolvemento das forzas produtivas do traballo social, cada vez máis socializado, trae consigo o feito de que unha insignificante minoría da poboación monopoliza os principais beneficios dese desenvolvemento. Á vez co aumento da riqueza social crece a desigualdade social, afondase e ensancha o abismo existente entre a clase dos propietarios (a burguesía) e a clase do proletariado36.

Con todo, baixo o capitalismo, iníciase a loita da clase obreira para que non só teña lugar o desenvolvemento dos membros da sociedade pertencentes á clase dominante, senón sexa creada a sociedade comunista na cal sexa revelada a esencia da historia, e o aseguramento do pleno benestar e do desenvolvemento libre multifacético de todos os membros da sociedade se faga o obxectivo real da produción.

No proxecto do programa do Partido, preparado pola Comisión ante o II Congreso do POSDR, o obxectivo da produción socialista foi formulado como a organización planificada do proceso produtivo social “co fin de satisfacer as necesidades de toda a sociedade e de cada un dos seus membros”. Respecto de isto, V.I. Lenin replica: «Inexacto. Tal “satisfacción” a “dá” tamén o capitalismo, pero non a todos os membros da sociedade nin tampouco na mesma medida37. Nas súas “Observacións ao segundo proxecto de programa de Plejánov” escribiu: “Tampouco é afortunado o final do parágrafo: “organización planificada do proceso social de produción para satisfacer as necesidades de toda a sociedade e as de cada un dos seus membros, en particular”. Isto non abonda. Tal organización quizais poidan tamén dala os trusts. Máis exacto sería dicir “por   toda a sociedade” (pois isto inclúe a planificación e, ademais, sinala a quen a orientan), e non só para satisfacer as necesidades dos seus membros, senón tamén para garantir o pleno benestar e o desenvolvemento pleno e integral de todos os membros da sociedade38. Finalmente, V.I. Lenin logrou que, no programa do Partido aprobado polo II Congreso do POSDR, fose escrito: “Ao substituír a propiedade privada dos medios de produción e circulación coa propiedade social e ao instaurar a organización planificada do proceso social de produción para asegurar o benestar e o desenvolvemento universal de todos os membros da sociedade, a revolución social do proletariado acabará coa división da sociedade en clases, co que liberará a toda a humanidade oprimida”.39

Orientándose cara a este obxectivo programático, o Partido dos bolxeviques ergueu á clase obreira de Rusia á vitoriosa revolución socialista.

É natural que durante a redacción do Segundo Programa do Partido, V.I. Lenin considerou de prima importancia manter no novo Programa o mesmo obxectivo que fora escrito xa no primeiro Programa, e de ser cumprido, conduciría á supresión total das clases, ou sexa, ao comunismo pleno.

No Programa aprobado polo VIII Congreso do PC(b)R, reprodúcese a mesma formulación do obxectivo da produción socialista que se contiña no primeiro Programa do Partido, ou sexa:

Ao substituír a propiedade privada dos medios de produción e circulación coa propiedade social e ao instaurar a organización planificada do proceso social de produción para asegurar o benestar e o desenvolvemento universal de todos os membros da sociedade, a revolución social do proletariado acabará coa división da sociedade en clases40.

Este obxectivo da produción comunista suscitado ante a clase obreira como a creadora da sociedade comunista, mantíñase no Programa do Partido, mentres o Partido seguía sendo o Partido da clase obreira, dirixente da realización da súa ditadura.

Xa non estaba presente este obxectivo no terceiro Programa partidista de corte revisionista, que era aprobado polo ХХII Congreso do PCUS. Era substituído con só a satisfacción das necesidades crecentes, ao que, é ben coñecido, non se reduce o desenvolvemento dos seres humanos, nin tampouco o seu benestar, nin moito menos o seu desenvolvemento multifacético. De seu, a satisfacción das necesidades non leva á liquidación da desigualdade social, nin tampouco á abolición das clases. Falando de modo máis concreto, no terceiro Programa do Partido foi escrito que no comunismo “alcánzase o grado superior da organización planificada de toda a economía social, asegúrase o uso máis efectivo e racional das riquezas materiais e recursos laborais para a satisfacción das crecentes necesidades da sociedade41. Os membros traballadores da sociedade, o desenvolvemento dos cales é o obxectivo en si, convertéronse xa nos “recursos laborais” usados efectivamente para a satisfacción das necesidades non de todos senón dalgúns membros selectos da sociedade, os que posteriormente arribaríanse ata oligarcas. Ao omitir do obxectivo da produción o desenvolvemento de   todos os membros da sociedade, a formulación programática do obxectivo da produción converteuse no camuflaxe do abandono do obxectivo real do socialismo.

No terceiro Programa revisionista está escrito: “O obxectivo do socialismo é a satisfacción cada vez máis plena das crecentes necesidades materiais e culturais do pobo42. Á primeira vista, parece que sexa belo, pero é profundamente erróneo, porque o obxectivo do socialismo definido polos fundadores do comunismo científico é a abolición das clases, a que non se reduce á satisfacción das necesidades. Resulta claro que presupón tamén a satisfacción das necesidades, pero non de calquera necesidades e non calquera satisfacción, senón preferibelmente aquela que conduza ao abastecemento do pleno benestar e o desenvolvemento libre multifacético de todos os membros da sociedade, á supresión de toda a desigualdade social.

A renuncia á ditadura do proletariado e do obxectivo do socialismo cambiou a esencia clasista do Estado. Este fíxose incapaz de realizar os intereses da clase obreira, que son tamén os intereses sociais na época da ditadura do proletariado. Por isto, paulatinamente a propiedade estatal ía deixando de ser unha forma da propiedade social e cada vez máis se convertía nunha forma específica da propiedade privada daqueles quen se dispoñían da propiedade estatal de feito, ou sexa, da cúpula da burocracia partidista-estatal. De tal modo, a cúpula da nomenclatura partidista-estatal logrou apropiarse da propiedade da sociedade e crear as condicións para que só a quedase repartila e apropiala xa por separado, privatizala formulándoo nas leis do Estado “de todo o pobo”. Isto ocorreu por iniciativa de Gorbachev e no período de Eltsin, primeiro, coa consigna revisionista do “movemento cara ao mercado”, e despois na forma máis descarada: Viva a privatización! No ideolóxico, este proceso ía acompañado co concepto revisionista do “socialismo desenvolvido” que incluía e reafirmaba o notorio “Estado de todo o pobo” revisionista.

A renuncia do PCUS, no seu XXII Congreso, ao principal no marxismo -a ditadura do proletariado-, ao obxectivo da produción e ao obxectivo do socialismo, non puido senón conducir, e conduciu, en fin de contas, pese á resistencia activa da minoría comunista, á destrución do Partido, do Estado e do país.

Esta renuncia pasou non só por culpa da cúpula renegada do PCUS, senón tamén por culpa daqueles membros do Partido quen, lonxe de estudar e comprender o leninismo, recitaban as citas e consignas e crían cos ollos pechados nas palabras da cúpula revisionista do Partido. Por iso, as forzas comunistas consecuentes non puideron vencer aos oportunistas, revisionistas e renegados traidores ao socialismo. É unha lección non só para os comunistas da exURSS e Rusia actual. É tamén a lección para todo o movemento obreiro e comunista internacional.

O carácter non mercantil, senón inmediatamente social, da produción socialista.

A actualidade desta cuestión é determinada polo seguinte: a final de contas, é a cuestión de para que os comunistas loitan polo poder da súa clase. É a pregunta de que van facer no caso da chegada da clase obreira ao poder. Ata que punto se teñen sacado leccións dos erros do PCUS e da práctica da construción do socialismo na URSS? Que e como hai que construír na economía?

Hoxe en día, esta cuestión segue a apaixonar e ata dividir ao movemento comunista, o de Rusia tamén. Non imos abordar aos apoloxistas descarados do “socialismo sueco” e os demais melloradores do capitalismo. Imos falar só daqueles que seguen chamándose de marxistas e comunistas. Entre eles, por unha banda, hai a nutrida representación dos partidarios do así chamado socialismo de mercado, ultimamente cada vez máis confirmado co adxectivo “ao chinés”; polo outro, non deixa de escoitarse  a voz dos que se chaman de pragmáticos e realistas. Perciben como tolemia ao discurso dos comunistas ortodoxos sobre o carácter non mercantil da produción socialista. Din: miren ao redor, na rúa está o mercado, non hai outra saída e teremos que comezar da economía de mercado.

Agora si, o que está na rúa é o mercado. Por isto, consideramos que é xa a hora para definirse: que é o mercantil no capitalismo e no socialismo, e que se fai ou debe facerse con el no proceso da construción socialista.

Xa no Primeiro e Segundo Programas dos bolcheviques (e, tamén, no Programa do PCOR), a natureza do capitalismo e da sociedade burguesa caracterizáronse polas teses seguintes: “A principal peculiaridade desta sociedade é a produción mercantil baseada nas relacións de produción capitalistas, nas que a parte máis importante e considerábel dos medios de produción e circulación das mercadorías pertence a unha clase de persoas numericamente pequena, mentres que a inmensa maioría da poboación consta de proletarios e semiproletarios obrigados pola súa situación económica a vender permanente ou periodicamente a súa forza de traballo, é dicir, alugarse aos capitalistas e crear co seu traballo os ingresos das clases superiores da sociedade43.

Ou sexa, o capitalismo é ante todo a produción mercantil. Sendo así, V.I. Lenin escribiu sobre este punto programático nas súas Notas do Segundo Proxecto do Programa de Plejánov: “En certo xeito, a expresión é desacertada. Desde logo, a produción mercantil plenamente desenvolvida só é posíbel na sociedade capitalista (cando a mesma forza de traballo se converte tamén nunha mercadoría –nota de autores), pero a “produción mercantil” en xeral é, tanto lóxica como historicamente, prius (anterior, precedente –Ed.) con respecto ao capitalismo44.

Ou sexa, Vladímir Illich Lenin precisou que o propio capitalismo é o resultado de desenvolvemento da produción mercantil, e non cansou en sinalar en moitas das súas obras que a produción mercantil no seu desenvolvemento xera o capitalismo de modo inevitábel e permanente.

Unha mercadoría é unha cousa producida para o intercambio. A produción mercantil é a produción das mercadorías, de valor. A produción mercantil capitalista é orientada cara á venda das mercadorías para a obtención da plusvalía, a ganancia a favor dos capitalistas (propietarios dos medios de produción, redes do comercio, capital financeiro e os demais formas da súa existencia). O papel regulador da produción mercantil desempeña a súa lei fundamental, ou sexa, a lei do valor, que encarreira os capitais e respectivamente a produción mercantil cara a aquelas areas que prometen a maior ganancia.

Á súa vez, o obxectivo da produción socialista non consta na obtención da ganancia de capital, senón na satisfacción dos intereses sociais. Nos Programas xa mencionados do PC(b) de R e do PCOR está escrito:

Ao substituír a propiedade privada dos medios de produción e circulación coa propiedade social e ao instaurar a organización planificada do proceso social de produción para asegurar o benestar e o desenvolvemento universal de todos os membros da sociedade, a revolución social do proletariado acabará coa división da sociedade en clases, co que liberará a toda a humanidade oprimida, xa que poñerá fin a todas as formas da explotación dun sector da sociedade polo outro45.

Na base da produción socialista non está a lei de valor senón a lei do valor de uso que consiste en asegurar o pleno benestar e o desenvolvemento multifacético de todos os membros da sociedade. É claro que isto só se pode asegurar, non vía a autorregulación do mercado dos produtores privados de mercadorías, illados entre si, senón vía a socialización dos medios de produción e da xestión, o que se asegura politicamente polo establecemento da ditadura do proletariado.

Con todo, baixo o socialismo se manteñen, aparentemente, de modo formal, tanto o diñeiro como a enteira serie das así chamadas relacións das mercadorías e de diñeiro, aínda que non atopamos tal concepto nin en Marx nin en Engels nin en Lenin en ningures das súas obras.

Seica este aproveitamento das formas e denominacións externas mercantís significa que a produción socialista sexa mercantil polo seu carácter? Claro que non. Os billetes de banco, que se usan na sociedade socialista, tampouco son o diñeiro no sentido da economía política. Serven do medidor complementario indirecto dos volumes da produción e cantidades do traballo gastado e necesario, sendo unidades de desconto para o cálculo e a planificación que aseguran as funcións do desconto e control sobre a produción inmediatamente social e a distribución, sen o cal o socialismo sería imposíbel. Non por azar, no Programa do Comintern aprobado en 1928, dicíase: «As formas e métodos aparentemente capitalistas da actividade económica (o cálculo de valores, o pago en efectivo de traballo, a compravenda, o crédito e a banca, etc.) desempeñan o papel das pancas da revolución socialista, porque en grado cada vez maior estas pancas serven ás empresas do tipo socialista consecuente, ou sexa, ao sector socialista da economía».46

Os partidarios dun “socialismo de mercado” adoitan de recordar da NEP: Lenin mesmo dixera que era a revisión radical de todo o noso punto de vista sobre o socialismo, o que era en serio e por moito tempo.

A Nova Política Económica (NEP), a comezos do período de transición do capitalismo ao comunismo, estipulou, como un repregue temporal, certa liberalización da produción e intercambio mercantís, ante todo entre os campesiños e o sector estatal socialista. Pero con todo isto Lenin comprendeu perfectamente que se trataba da loita da tendencia socialista coa capitalista. O libro de Bujarin “A economía do período de transición” contivo a tese: “A ditadura do proletariado inevitabelmente vai acompañada coa loita oculta ou máis ou menos aberta entre a tendencia organizadora do proletariado e a tendencia mercantil-anárquica do campesiñado”. Sobre isto Lenin remarcou: “Fixo falta dicir: entre a tendencia socialista do proletariado e a tendencia mercantil-capitalista do campesinado47. Aquí mesmo, Lenin apoia a análise seguinte de Bujarin: “Nas cidades, a loita principal polo tipo de economía [logo da toma do poder polo proletariado -nota de redacción] acábase coa vitoria do proletariado. No campo, acábase tamén no que se trata da vitoria sobre o gran capitalista. Pero ao mesmo tempo, noutras formas rexenérase como a loita entre o plan estatal do proletariado que encarna o traballo socializado, e a anarquía mercantil, o desenfreo especulador do campesiñado que encarna a propiedade fragmentada e a espontaneidade do mercado”. Lenin fixo acompañar esa idea cunha breve avaliación: “Isto si é certo!”. A renglón seguido, a afirmación de Bujarin: “E porque a produción simple mercantil non é outra cousa que o embrión da economía capitalista, a loita entre as tendencias arriba descritas é pola súa esencia a continuación de loita entre o comunismo e o capitalismo”. Lenin apoiou ao escribir: “É certo. E é mellor que “anarquía”48.

Anotemos que Lenin xamais facía a formulación da abolición inmediata do carácter mercantil da produción. Sempre subliñaba que se trata da superación do mercantil, o escape do mercantil, a negación do mercantil na produción social do socialismo. Partindo da tese marxiana “Só os produtos dos traballos privados apartados, independentes un do outro, se contrapoñen un ao outro como as mercadorías”, Lenin expresou a súa comprensión do obxectivo da revolución socialista nas palabras seguintes:

A supresión da propiedade privada sobre os medios de produción, a súa transformación na propiedade social, e a substitución da produción capitalista de mercadorías pola organización socialista da produción de obxectos, a cargo de toda a sociedade, para asegurar o pleno benestar e o libre e múltiple desenvolvemento de todos os seus membros”.49

E na “Instrución do Consello do Traballo e Defensa ás institucións locais dos Soviets” preparada en 1921, no período de transición, Lenin sinalou: “O produto público da fábrica socialista, intercambiado co alimento campesiño, non é a mercadoría no sentido da economía política, en todo caso non é só a mercadoría, non é a mercadoría xa, deixa de ser a mercadoría”. 50

Esta idea da superación da produción mercantil xa no período da construción da economía socialista, foi confirmada por Lenin unha vez máis nas súas notas ao libro de Bujarin, ao reproducir nos seus apuntes a idea: “A mercadoría pode ser a categoría xeral só na medida en que haxa a vinculación social, constante e non temporal, sobre a base anárquica da produción. Consecuentemente, na medida en que desaparece a irracionalidade do proceso produtivo, ou sexa, en que no lugar do elemental ponse o regulador social consciente, na mesma medida a mercadoría convértese no produto e perde o seu carácter mercantil”. Lenin resposta: “É certo!”, e sobre a parte final escribe: “non é preciso: non se converte ao “produto” senón dalgún outro modo. ETWA (aproximadamente –nota de redacción): “ao produto que vai ao consumo social non vía o mercado”.51

Os partidarios do “mercado” adoitan dar o exemplo da NEP como unha suposta viraxe de Lenin cara á comprensión do socialismo como unha economía mercantil, como un retorno ao mercado, non como unha necesidade provisoria, senón como un obxectivo e unha perspectiva. Os máis atrevidos, entre eles inventaron ata unha metodoloxía de NEP e mercado socialista, supostamente a leninista. Con todo, hai que anotar, primeiro, que a NEP non é metodoloxía senón política, e coa introdución da NEP, Lenin e os bolxeviques recoñecían o seu repregue ao aceptar os elementos do capitalismo, e non o chamaban do desenvolvemento das calidades inherentes á produción socialista. E segundo, ao mesmo tempo desenvolvíanse as pancas máis potentes para a superación dos elementos do carácter mercantil da economía transitoria ao socialismo. Creábanse o Gosplan, o Gossnab, a gran industria, elaborábase o Plan GOELRO, etc. Ou sexa, co aumento do volume físico da chamada produción mercantil (xa non pola súa esencia), ía fortalecéndose o carácter inmediatamente social da produción socialista e preparábanse as condicións para a subseguinte superación do mercantil.

Stalin promoveu na práctica a liña de Lenin á superación do mercantil na produción transitoria ao socialismo, para dar á produción socialista a calidade da produción inmediatamente social. As súas ideas fundamentais, respecto diso, expúxoas na súa obra “Problemas económicos do socialismo na URSS”. En particular, Stalin así formula os obxectivos da economía socialista: “Existe a lei fundamental económica do socialismo? Si, existe. En que constan os trazos e demandas esenciais desta lei? Os trazos e demandas esenciais da lei fundamental económica do socialismo poderíase formular de modo aproximadamente tal: o aseguramento da satisfacción máxima das permanentemente crecentes necesidades materiais e culturais de toda a sociedade pola vía do incesante crecemento e perfeccionamento da produción socialista sobre a base da técnica superior52. Ou sexa, Stalin subliña con claridade que no sistema do socialismo, os intereses de toda a sociedade están por riba de todo.

Con isto, na súa análise Stalin partiu non só do seu ideario “marxista” senón do escrutinio obxectivo da realidade actual. Stalin desentrañaba que garantías asegura o Estado proletario para previr a restauración dos elementos capitalistas na economía.

Con todo, parece que subestimara en algo o inevitábel de que a produción mercantil xera as tendencias e desexos a mover cara á produción mercantil capitalista cabal e cara ao mercado cabal, o que nas correspondentes condicións se implementou na URSS posteriormente.

Stalin dicía que a lei do valor no socialismo, aínda que carece de significado regulador, si actúa parcialmente, ante todo na produción dos bens de consumo. O último é discutíbel. Pois a lei do valor é a lei do capitalismo, e por isto non pode de ningún modo ser unha lei do socialismo. F. Engels subliñou en Anti-Dühring  que “a lei do valor, é precisamente a lei fundamental pola que se rexe a produción de mercadorías e, xa que logo, a forma suprema desta: a produción capitalista53.

Na economía socialista, o mercantil existe só como a negación do seu carácter inmediatamente social; pertence a aquelas pegadas do capitalismo que se superan no proceso do desenvolvemento do socialismo, como o comunismo incompleto, cara ao comunismo completo. Por isto, podemos afirmar que o desenvolvemento da economía socialista é o fortalecemento da súa esencia inmediatamente social e a superación do mercantil. Cales queiran que sexan as condicións ante as cales os comunistas enfronten unha revolución, cales queira repregues ou transaccións que teñan que efectuar, debe haber a orientación clara cara ao obxectivo –a superación da produción mercantil e a transición á socialista como a inmediatamente social. O movemento progresivo da economía socialista tiña sido asegurado, sempre e cando poder trataba de organizala como a produción inmediatamente social.

A decisión da dirección jruschevista en 1961 de renunciar á base política do socialismo, a ditadura do proletariado, e a reforma económica de 1965 xeraron o proceso da acumulación paulatina das tendencias negativas na economía socialista e nas relacións sociais. Falando de modo figurativo, desde alí comezou a preparación da perestroika gorbachevista como o cambio de stroi, ou sexa, do sistema social.

Digan o que digan os actuais apoloxistas do capitalismo, a economía da Unión Soviética tiña o carácter da produción inmediatamente social. Isto séntese con maior claridade hoxe día, porque ao contraste coa existencia actual, o home soviético recibía mediante os fondos de consumo social máis da metade dos bens vitais consumidos. E a gran serie das necesidades vitais importantísimas satisfacíanse case “por necesidade”. Así se aseguraban a vivenda gratuíta (aínda que houbese que agardar a súa quenda), a auga fría e quente, a enerxía eléctrica, o pan, a saúde pública e a educación, o transporte público urbano e moitas outras cousas.

Desgraciadamente, a renuncia ao rumbo socialista nos aspectos político e económico foi efectuada pola dirección do mesmo Partido que seguía chamándose comunista. No ХХII Congreso do PCUS foi aprobado o novo Programa do Partido que excluíu dos seus principios fundamentais a necesidade da ditadura do proletariado. E no XXVIII Congreso do PCUS foi aprobada xa a transición cara ao mercado. Naquel Congreso, o Partido e o pobo foran advertidos que o transo cara ao mercado levaría ao capitalismo, á bancarrota do PCUS e ás calamidades do pobo. No informe de Prof. A.A. Serguéev, representante de Movemento de Iniciativa Comunista, díxose: “Ademais do mercado das mercadorías, hai dous mercados máis. Existe o mercado do capital privado representado polas bolsas de valores, e o mercado da forza de traballo. Pois estes dous mercados, tomados xuntos, dan de modo inevitábel o mercado capitalista clásico, aínda que sexa chamado de mercado regulado. Non se pode evitar… Tal tipo de perestroika non a sosterá o noso pobo, e tamén se derrubará, por iso, o Partido como un partido comunista –pasará á nulidade”.54

Como vimos, os prognósticos da ciencia cumpríronse, e agora temos que comezar de novo, falando de modo figurativo, da pregunta “Que facer?” que V.I. Lenin tiña desentrañado no seu libro do mesmo nome.

Os conceptos da construción do socialismo mediante o desenvolvemento do mercado, do mercantil, das relacións de mercadoría e diñeiro, ou sexa, das relacións capitalistas, así como os plans da construción das distintas variantes da economía de mercado con orientación social, aínda que sexan coas mellores intencións, aínda que sexa baixo a dirección do máis patriótico goberno de confianza popular, é o mesmo camiño do gorbachevismo. O seu resultado só pode ser o capitalismo. O oportunismo e o revisionismo teñen aprendido xa a inventar as múltiples variantes e non menos numerosas escusas para estes modelos do capitalismo.

A práctica mostrou o seguinte: apartar a economía da súa base política dentro da teoría integral do socialismo; escrutinar algunha economía “pura”, non politizada e carente do contido clasista, todo isto é un erro, unha tontería, e, por parte dos comunistas, ata un crime ante a clase obreira. Na URSS, nos últimos anos da gobernación do PCUS, construíase o socialismo de mercado, e tíñase construído… o capitalismo.

Parafraseando a Vladímir Illich, pódese dicir que sen a loita contra esta enfermidade “mercantil” contaxiosa, falar de fidelidade ao socialismo ou á opción comunista é máis nada que pronunciar unhas frases sonoras, pero falsas.

Imos verificar o noso rumbo con Lenin, coa ciencia de comunismo!


1 O principal no leninismo. V.I. Lenin sobre o enfoque clasista á análise dos fenómenos sociais /Comp. Doct. en C. Filos. M.V.Popov. – S.Petersburgo: Ed. do Instituto Politécnico, 2009 – 311 p. (en ruso). http://rpw.ru/
2 V.I.Lenin. Obras completas. Moscú: Ed. Progreso, 1985. T. 32, p. 264.
3 V.I.Lenin. Obras completas. T. 33, p. 7.
4 V.I.Lenin. Obras completas. T. 34, p. 197.
5 V.I.Lenin. Obras completas. T. 34, p. 328.
6 V.I.Lenin. Obras completas. T. 37, p. 453.
7 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 450.
8 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 166-167.
9 V.I.Lenin. Obras completas. T. 35, p. 290.
10 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 61.
11 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 267.
12 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 271-272.
13 V.I.Lenin. Obras completas. T. 43, p. 132 (en ruso).
14 V.I.Lenin. Obras completas. T. 43, p. 210–211 (en ruso).
15 V.I.Lenin. Obras completas. T.35, p. 202.
16 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 410.
17 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 412.
18 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 15–16.
19 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 289.
20 V.I.Lenin. Obras completas. T. 41, p. 28.
21 V.I.Lenin. Obras completas. T. 44, p. 10.
22 V.I.Lenin. Obras completas. T. 44, p. 37-38.
23 V.I.Lenin. Obras completas. T. 37, p. 518-519.
24 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 167.
25 V.I.Lenin. Obras completas. T. 36, p. 201.
26 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 451.
27 V.I.Lenin. Obras completas. T. 36, p. 62.
28 ХХII Congreso do Partido Comunista da Unión Soviética, 17–31.10. 1961 года. Versión taquigráfica. М., Gospolitizdat, 1962. Т. I, p.151. (en ruso)
29 Ibid., p. 166.
30 Ibid., p. 209.
31 Ibid., pp.210–211, 212.
32 ХХII Congreso do Partido Comunista da Unión Soviética, 17–31.10. 1961 года. Versión taquigráfica. М., Gospolitizdat, 1962. Т. III. P. 303.
33 V.I.Lenin. Obras completas. T. 33, p. 16.
34 V.I.Lenin. Obras completas. T. 33, p. 35.
35 V.I.Lenin. Obras completas. T. 39, p. 84.
36 V.I.Lenin. Obras completas. T. 6, p. 455.
37 V.I.Lenin. Obras completas. T. 6, p. 263.
38 V.I.Lenin. Obras completas. T. 6, p. 246.
39 O Programa do Partido Social-Demócrata Obreira Ruso, aprobado no II Congreso do Partido. Segundo Congreso do PSDOR. Xullo - agosto de 1903. Protocolos. Moscú, 1959. P. 419. (en ruso)
40 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 445.
41 ХХII Congreso do Partido Comunista da Unión Soviética, 17–31.10. 1961 года. Versión taquigráfica. М., Gospolitizdat, 1962. Т. III. P. 274. (en ruso)
42 Ibid., p. 238.
43 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 443.
44 V.I.Lenin. Obras completas. T. 6, p. 235.
45 V.I.Lenin. Obras completas. T. 38, p. 445.
46 A Internacional Comunista nos documentos. 1919- 1932. М..1933. P.24 (en ruso)
47 Recopilación Leniniana (Ленинский сборник) Т. XI. 1931. 2-a ed., p.368 (en ruso)
48 Recopilación Leniniana (Ленинский сборник) Т. XI. 1931. 2-a ed., p.370 (en ruso)
49 V.I.Lenin. Obras completas. T. 6, p. 217.
50 V.I.Lenin. Obras completas. T.43, p. 276 (en ruso).
51 Recopilación Leniniana (Ленинский сборник) Т. XI. 1985. P. 388.
52 Stalin I.V. Problemas económicos do socialismo na URSS. S.Petersburgo, 2010. P.31-32.
53 Engels F. Anti-Dühring. – La Habana: Ed. Pobo e Educación, 1970. P. 380.
54 XXVIII Congreso do Partido Comunista da Unión Soviética, 2-13.07.1990. Versión taquigráfica. Т. I. М., Politizdat, 1991, p. 504.

[Fonte: Revista Comunista Internacional, nº3, versión en papel de Setembro do 2012, pp 113-135]
-Traducido por FORXA!-